Moskova
Rusya ve Belarus, NATO ile gerginliğin en üst düzeye çıktığı dönemde batı sınırlarında "Zapad-2021" ortak askeri tatbikatını düzenleyecek.
Rusya Savunma Bakanlığı kaynaklarına göre, Rusya ve Belarus ortak askeri tatbikatı 10-16 Eylül'de her iki ülkenin poligonlarında gerçekleştirilecek.
Tatbikat boyunca tüm poligonlarda Rusya ve Belarus ordusundan 200 bine yakın asker ve personel görev yapacak. 80 uçak ve helikopter ile 290 tank, 240 top, çoklu roket fırlatma sistemi dahil 760 askeri araç ve 15 savaş gemisi tatbikatta yer alacak.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatının (AGİT) askeri tatbikatları izleme çerçevesini oluşturan Viyana Belgesi uyarınca, 13 binden fazla askerle yapılan tatbikatların denetlenmesi ve incelenmesi gerekiyor.
Rusya Savunma Bakanlığına göre, her bölgede yapılan tatbikatlarda Viyana Belgesi'ne uygun olarak, askeri birliklerin azami personel sayısı 12 bin 800'ü geçmeyecek.
Tatbikatın 2. aşamasına Ermenistan, Kazakistan, Tacikistan, Hindistan, Kırgızistan, Moğolistan, Sırbistan ve Sri Lanka askeri birlikleri de davetli. Tatbikata Çin, Vietnam, Myanmar, Pakistan ve Özbekistan'dan askeri gözlemciler katılacak.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, kendi ülkelerinde tatbikatı yerinde izleyecek.
Tatbikat, Rusya-Belarus Birlik Devleti'nin güvenliğine yönelik
Şubatta hazırlıkları başlayan tatbikat Rusya ve Belarus ordusu askerleri ve komuta organlarının Rusya-Belarus Birlik Devleti'nin askeri güvenliğini ortaklaşa sağlama görevleri, birliklerin iş birliği ve askeri eylemler esnasında saha eğitimini içeriyor.
Tatbikatın sonunda Birlik Devleti'nin toprak bütünlüğünü koruma ve saldırganlığı püskürtme konularında ortak eylem seçenekleri belirlenecek.
Poligonlar Avrupa sınırı yakınında
İki aşama halinde yapılacak tatbikatlar Rusya'da 9, Belarus'ta 5 poligonda gerçekleştirilecek. Belarus'taki tatbikatlar Avrupa sınırında bulunan Brest şehri yakınlarında, Rusya topraklarında Kaliningrad dahil Batı Askeri bölgesindeki poligonlarda yapılacak. Ayrıca tatbikatlar Baltık Denizi ve Finlandiya Körfezi'nde de gerçekleştirilecek.
Belarus'taki tatbikatlar 230. Obuz-Lesnovskiy poligonu, 174. Hava Kuvvetleri eğitim poligonu, Hava Savunma Birliği Domanovskiy poligonu, 210. Rujanskiy poligonu ve Brest poligonunda yapılacak.
Rusya’da ise tatbikatlar, Nijegorod bölgesinde Mulino poligonu, Leningrad bölgesinde Kirillovskiy poligonu, Pskov bölgesinde Strugi Krasnie poligonu, Voronej bölgesinde Pogonovo poligonu, Kaliningrad bölgesinde Hmelevka, Pravdinskiy, Dobrovolskiy poligonları, Smolensk bölgesinde Dorogobuj poligonu ve Saratov bölgesinde Volskiy poligonunda olacak.
Rusya Savunma Bakanlığı yetkilileri, tatbikatın her ne kadar batı bölgesinde yapılacak olsa da sınırlardan uzak mesafede olacağına dikkati çekiyor.
Rusya ve Belarus topraklarında gerçekleşecek Zapad-2021 tatbikatının benzeri en son 4 yıl önce Zapad-2017 ismiyle yapılmıştı. Rusya Savunma Bakanlığı, Eylül 2017'deki tatbikata Belarus'tan yaklaşık 7 bin 200, Rusya'dan ise 5 bin 500 olmak üzere toplam 12 bin 700 asker katıldığını, tatbikatta 70 savaş uçağı, 250 tank, 200 topçu sistemleri ve havan topları dahil 680 askeri aracın kullanıldığını duyurmuştu.
NATO, Rusya'nın rakamlarına inanmıyor
Tatbikat sonrasında NATO, doğu sınırlarında gerçekleştirilen söz konusu tatbikata tepki göstermiş, Zapad-2017 askeri tatbikatının bildirilen resmi rakamdan daha fazla askerle gerçekleştirildiğini iddia etmişti. NATO müttefikleri aslında tatbikatta yer alan asker sayısının 100 bin civarında olduğunu ileri sürmüştü.
Rusya'nın 2009 ve 2013'teki Zapad tatbikatlarına resmi olarak açıklanandan daha fazla askerin katıldığı iddiasında bulunan NATO, Zapad-2013'te Rus yetkililerin 12 bin askerin katıldığı açıklamasına karşın 75 bin askerin bulunduğunu öne sürmüştü.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya'nın tatbikat sırasında yeterince şeffaf davranmamasını eleştirmiş, NATO'nun yeni Soğuk Savaş istemediğini kaydetmişti.
NATO'dan Rusya ve Belarus'un ortaklaşa yapacağı Zapad-2021 tatbikatı ile ilgili olarak da benzer açıklama yapıldı. NATO Sözcüsü Oana Lungescu 3 Eylül'de yaptığı açıklamada, her iki ülkeyi uluslararası yükümlülüklere uygun şeffaf ve öngörülebilir şekilde hareket etmeye çağırmıştı.
Rusya tarihinin en büyük tatbikatı 2018'de yapıldı
Rusya 2018, 2019, 2020'de merkez, güney ve doğu askeri bölgelerinde benzer büyüklüklerde askeri tatbikatlar düzenledi.
Rus ordusu Sovyet döneminden bu yana tarihinin en büyük tatbikatını Sibirya bölgesinde ve ülkenin doğusunda Vostok-2018 ismiyle yaptı.
Eylül 2018'de yapılan tatbikata 297 bin asker, 1000'den fazla uçak, helikopter ve insansız hava aracı ile yaklaşık 36 bin tank ve diğer zırhlı askeri araçların yanı sıra 80 gemi görev yaptı.
Sovyetler Birliği döneminde gerçekleştirilen en büyük tatbikat Zapad-81, o dönem 100 binden fazla askerin katılımıyla yapılmıştı. 4-12 Eylül 1981'de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) askeri birlikleri ve filolarıyla Ukrayna, Belarus, Baltık ülkeleri ve Baltık Denizi'nde düzenlenen tatbikat, Sovyet tarihinin en büyük operasyonel ve stratejik askeri tatbikatlarından biri olarak biliniyor.
Söz konusu tatbikatta, Sovyet ordusunda ilk defa otomatik kontrol sistemleri ve güdümlü füzeler denenmişti.
Rusya'nın NATO ile gerginliği
Son yıllarda Rusya ve NATO arasındaki gerginlik her iki tarafın birbirini suçlaması ile en üst düzeye çıktı.
Rusya, Baltık Denizi ve Batı sınırlarında NATO'nun askeri hareketliliğini arttırdığını savunurken, NATO da Rusya'yı güney sınırlarında, Ukrayna'nın doğusuna yönelik askeri yığınak yapmakla suçluyor.
Ukrayna'nın NATO'ya üye olma isteğinin Rusya ile ittifak arasında gerginliği üst seviyeye çıkardığı bir dönemde, Karadeniz üzerinde gerek NATO gerekse Rus ordusunun askeri hareketliliğini artırdığı gözlemleniyor.
Rusya'nın Belarus ile böyle bir dönemde geniş kapsamlı askeri tatbikat düzenlemesi dikkati çekiyor.