Ankara
Domatesiyle ünlü Ayaş'ta kendi tarlalarının mahsulüyle salça ve püre yapan kadınların ürünleri, Almanya ve Hollanda'nın ardından Rusya, Özbekistan, Türkmenistan, Azerbaycan, İngiltere'nin yanı sıra bazı Afrika ülkelerinin raflarında da yer alacak.
Organik tarımın yanı sıra yerli 100 yıllık ata tohumlarını da yıllar sonra toprak anayla buluşturan kadın girişimcilerin yeni hedefi, yüksek protein içerikli domates suyu hazırlayarak, içeriğinin yüzde 80'i sudan oluşan orijinal Ayaş ata tohumlarını sektöre kazandırmak.
"İlk üretimi 2018'de yapmaya başladık"
Ayaş Akkaya Tarımsal Kalkınma Kooperatif Başkanı Zehra Varol, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tüm ortakların köydeki kadın çiftçilerden oluştuğunu söyledi. Toplam 11 kadın çiftçi ile yola çıktıklarını bugün 30 ortakla birlikte çalışmalarını sürdürdüklerini anlattı.
Kendi tarlalarında yetiştirdikleri domateslerden salça üretmeyi amaçladıklarını ve bir marka değeri oluşturmayı istediklerini aktaran Varol, iç piyasanın yanı sıra yurt dışına da ihracat yapmaya başladıklarını belirtti. Varol, "Fabrikamızı kurduk ve ilk üretimi 2018'de yapmaya başladık." dedi.
"İhracat yapılacak ülke sayısı 6'ya çıktı"
İç piyasada zincir marketlerde ürünlerin satışının yapıldığını ifade eden Varol, şöyle devam etti:
"Ürettiğimiz domateslerden yaptığımız salçalar marketlerde yerini aldı. Bunun yanı sıra 2020'de organik tarıma başladık. Organik domateslerden salçalarımızı yaptık, ciddi bir pazar çalışması oldu. önce Ankara'nın iç piyasasında yerel marketlerde, daha sonra Türkiye'nin belli noktalarındaki marketlere ulaştık, şu anda Türkiye ve dünyanın çeşitli ülkelerinde yer alan zincir marketlerle sözleşmeler yapıldı.
İç piyasanın yanı sıra ihracata da 2020'de başladık ve Hollanda ile Almanya'ya ürünlerimizi sattık. Bu yıl yaptığımız profesyonel çalışmalarla ihracat yapılacak ülke sayısı 6'ya çıktı. Bunlar içinde Rusya, İngiltere, Özbekistan, Türkmenistan, Azerbaycan ve bazı Afrika ülkelerinde görüşmeleri yaptık."
Varol, ürün kapasitesinin de ciddi oranda arttığının altını çizerek, "Bu yıl Ankara Kalkınma Ajansı'na proje sunduk ve kabul gördü. Şimdiye kadar salça üretimi yılda 60-75 ton civarındaydı, şimdi kapasite artırımıyla 150-250 tona ulaşabilir duruma geldik." diye konuştu.
"Ata tohumlarından domates suyu ve domates sosu olarak üretim sağlanacak"
Kooperatif Başkanı Varol, ata tohumlarının da sektöre ürün olarak kazandırılabilmesi için yeni bir proje ve Ar-Ge çalışması yaptıklarını anlattı.
Orijinal ata tohumlarından salça yapılamadığını aktaran Varol, şu bilgileri paylaştı:
"Orijinal Ayaş domatesinden salça yapılamaz. Neden yapılamaz derseniz, çünkü bu domates yüzde 60 oranında su içermektedir, et oranı çok düşüktür. Bu, sulu ve mayhoş olan çok güzel bir domatestir. Atadan, ebeden kalma tohumları değerlendirmek ve bir katma değer sağlamak istedik. Bu atadan, ebeden kalan tohumları, 4 senedir ekerek tekrar özümüzdeki tohumu elde ettik. Şu anda tohumlarımız elimizde.
Bu orijinal Ayaş domatesinden ne yapabiliriz diye çalışma yaptık. Bu domatesler, yumuşak ve sulu olduğu için pazara dayanıklı değil. İşin profesyonelleri ile birlikte bir Ar-Ge çalışması yapıldı. Pazar anlamında da çalışmayı tamamlarsak, bu Ayaş domatesinin de çiftçilerimize ekimini yaptıracağız ve tesisimizde yeni ürünlerimizi alabileceğiz."
Kooperatife ait fabrikada yeni ürünlere imza atmayı sabırsızlıkla beklediklerini ifade eden Varol, sözlerini, "Ata tohumlarından domates suyu ve domates sosu olarak üretim sağlanacak. Bu domatese yönelik özel ürünler de geliştirilecek. Ata tohumlarından yüksek protein içerikli domates suyu yapılacak. Bu, bir sporcu içeceği olabilir ya da bir kişinin gün içinde alması gereken protein, vitamin ve mineral ihtiyacını karşılayabilecek bir içecek olacak. Bunlar tamamen de doğal olacak." diye tamamladı.