Ankara
Lütfiye Beyza Çelik ile Feryal Çanga, işitmeyen anne babalarıyla enformasyon kurabilmek düşüncesince çocukken öğrendikleri işaret dili ile haber bültenlerini sem engelliler düşüncesince çevirme ediyor.
Anadolu Ajansında (AA) Türk işaret dili tercümanı bulunan Çelik ve Çanga, işaret dilini öğrenme süreçlerini ve bu mesleği seçilmiş nedenlerini AA muhabirine anlattı.
Çelik, işitmeyen asıl ve babanın evladı bulunduğu düşüncesince Türk işaret dilinin asıl dili kabil bulunduğunu belirterek, "Türkçeden ilk Türk işaret dilini öğreniyoruz zira kelimesiz ortak dünyanın ortamında doğuyoruz. Bu boyut hayatımızı da aşırı etkiliyor." dedi.
Çocukken anne babası ile enformasyon kurarken nice maslahat yaşadığını özetleyen Çelik, "Bizler alışılagelen bebek ve bebeklere gereğince az buçuk henüz çetince ortak yaşama başlıyoruz. Çocukken asıl ve babanız size söyleyeceği kelimeyi işaret dili ile gösterecek lakin o kelimeleri anlayabilmeniz düşüncesince ilk makul ortak hoşnutluk ulaşmanız gerekiyor. Onun düşüncesince bizim kabil asıl ve babası sağır bulunan bireylerin birlikte gerçeklenmiş işiten, mütekellim ortak büyüğün olması gerekiyor. Bu ad anneanne, babaanne, ağababa olabilir. Konuşan kişinin, çocuğa asıl ve babanın sağır bulunduğunu anlatması gerekiyor. Çocuk henüz sonraları o büyüğün verdiği destekle bu yaşama alışmaya başlıyor." diyerek konuştu
Çelik, bu sürecin bebek düşüncesince oluşturduğu zorluğa dikkati çekerek, "Bu süreçte çocukta karın karışıklığı oluyor. Çünkü ortak tarafta anneanne, ağababa konuşabiliyor lakin öteki tarafta asıl ve ata konuşamıyor. Ben kendimden biliyorum, ya konuşmuyorsunuz ya daima işaret dili konuşuyorsunuz yahut konuşup işaret dilini kullanmıyorsunuz." ifadesini kullandı.
Bu süreçte eğitimin önemine işaret fail Çelik, "Türk işaret dilinin ufaklıklara öğretilmesine müteveccih ortak kasıntı bulunmadığı düşüncesince genel anlamda fasile ortamında giderek öğreniliyor. Bir çocuğun kendini anlatım etmeye başladığı yaşlarda biz de en azından asliye gereksinimlerimizi işaretlerle asıl ve babamıza söylemeye çalışıyoruz." dedi.
"İşaret dilinin önemi akıbet yıllarda henüz aşırı anlaşıldı"
Çelik, işaret dilinin akıbet yıllarda yaygınlaşmaya başladığını belirterek şu şekilde bitmeme etti:
"İnsanlar ister devre içi ister örgün eğitimlerle işaret dili öğrenebiliyor. Türk işaret dili aynı ortak ecnebi dil gibi, öğrenmesi meşakkatli, mesai talip ve derinliğine ortak süreç. Bizler elbette ki az buçuk henüz avantajlıyız, bu dili bellemek talip öteki kişilere göre. Çünkü yaşantımızda bulunduğu düşüncesince kılıç onlara gereğince aşırı ortak tomar kılgı yapıyoruz. Son yıllarda Türk işaret dili aşırı revaçta. Artık yaşantımızın gelişigüzel yerinde, kurumlarda, televizyonlarda, ajansta işaret diline rastlayabiliyoruz. Her süreçte işaret diline gerekseme oluyor. Bu konudaki farkındalık akıbet yıllarda arttığı düşüncesince işaret dilinin gelişigüzel bölgede olması gerektiği akıbet yıllarda henüz aşırı anlaşıldı."
Çelik, Türk işaret dili eğitimlerinin anaokulundan itibaren verilmesinin yarayışlı olacağını planladığı söyleyerek, "Bazı anaokullarında yetişek veriliyor lakin dört dörtlük anlamıyla ortak öğretim programı hazırlanmış değil. Anaokulundan, ilkokuldan itibaren ufaklıklara en azından selektif öğüt kendisine verilirse farkındalık yahut ortak dil öğrenme açısından yarayışlı olabilir. Kurumlarda da işaret dili eğitimleri yaygınlaştırılabilir." değerlendirmesinde bulundu.
"Anne ve babamın dünyasına temas etmek düşüncesince bu mesleği seçtim"
Feryal Çanga da anası ve babası işitmediği düşüncesince işaret dili tercümanı olmayı seçtiğini belirterek, "Anne ve babamın dünyasına temas etmek düşüncesince bu mesleği seçtim. Çünkü onların birlikte olacak, onlara sefer gösterecek birilerinin olması gerekiyordu. Ben kendimi annemin ve babamın adına koyduğumda onların nice mevzuda kalık kaldığını gördüm ve nice aşama atmaya başladım." diyerek konuştu.
Haber bültenlerinin ve öteki programların işaret diliyle çevirme edilmesinin işitmeyenler düşüncesince önemini vurgulayan Çanga, "Haberlerde ekranın madun tarafında tercüman arkadaşlarımız bulunuyor. Onların çevirilerinden aşırı memnunlar. Çünkü olup bitenleri gelişigüzel devir izlem edebiliyorlar. Biz sağırların dünyasına temas etmek düşüncesince buradayız ve gelişigüzel devir onların birlikte olmaya bitmeme edeceğiz." dedi.
Çanga, sağırların gittikleri yerlerde çıkarlarını anlatmada müşkül yaşadığına dikkati çekerek kurumlarda işaret dili tercümanı bulunmasının öneminin altını çizdi.
