Muğla
Antik şehirde icraat tay tay arabası Pamukkale Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Kumsar, AA muhabirine, hafriyat bilimsel verilere uyarınca milattan sonraları 4. yüzyılda meydana mevrut şişman birlikte deprem kararında Stratonikeia'nın nice yapısında ağırbaşlı hasar meydana geldiğini söyledi.
Kentin, tarihin muhtelif dönemlerinde yaşanmış olan apayrı depremlerden de etkilendiğini tamlayan Kumsar, "Antik şehirde tarihî dönemdeki depremlerin izlerini ferah ferah görebiliyoruz. Depremler değişik yıllarda değişik etkisinde bırakır yapmış." dedi.
Kumsar, şehrin "Batı Caddesi"nde meydana getirilen satıh kazılarında devrilmiş yapıları ve sütunları gördüklerini ve incelediklerini anlatım etti.
Bu yapıların ve sütunların devrilme yönlerinin, şişman deprem kuvvetinin ne yönden geldiğinin işareti olduğuna ayraç fail Kumsar, bölgede 6,5 şiddetinin üzerinde, yüzeye andıran bölgelerde meydana mevrut depremlerin oluşturduğu tesirleri incelediklerini kaydetti.
"İleride de bu fayların çarpıcı olması yalan konusu"
Gözlemledikleri bölgede devrilmiş sütunlar bulunmuş yer aldığı özetleyen Kumsar, şöyleki bitmeme etti:
"Devrilen sütunlar, karşıdaki yamacın eteklerinden sabık fayın hareketini gösteriyor. Bu faylar antika vakitlerde de çarpıcı olmuş. Günümüzde ve gitgide de bu fayların çarpıcı olması yalan konusu. Meydana mevrut depremlerin büyüklükleri 6'nın üzerinde. Bu bölgede ve andıran bölgelerde 6,5 büyüklüğündeki depremlerin sonuç 100 sene içinde bulunduğunu biliyoruz. Stratonikeia'nın antika tiyatrosunda da birlikte toprak kayması oluşmuş. Milattan sonraları 3. asrın ortalarına bedel geliyor. O dönemden sonraları orasının kullanılmadığına müteallik veriler var. "
Kumsar, depremlerin etkisiyle basamakları kullanılmaz bir duruma mevrut tiyatrodaki kaymanın analizini yaptıklarını aktardı.
Yerel yönetimlerin, tarihî vakitlerde meydana mevrut bu depremleri karşılayacak halde kentleri nesir etmeleri icap ettiğini vurgulayan Kumsal, antika dönemdeki verilerin bunun düşüncesince ehemmiyetli ipuçları verdiğini bildirdi.
Depremlerde yıkılan binalar baştan ayağa kaldırılmış
Stratonikeia Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt de antika şehrin nice alanında hafriyat emek harcaması yürütüldüğünü kaydetti.
Çalışmalarda nice çağa ilgilendiren deprem izlerine rastladıklarını tamlayan Söğüt, şöyleki bitmeme etti:
"Bölgede antika dönemden itibaren şişman depremlerin bulunduğunu biliyoruz. mesela milattan sonraları 139'da şişman birlikte deprem beli ve bu depremde şimal kapının yer aldığı yerdeki bap yıkıldı. Stratonikeialılar zat kaynakları ve Roma İmparatoru Antoninus Pius'un 25 bin denarius servet desteği ile demincek ayakta gördüğümüz dü girişli kapıyı ve pınar anıtını yaptılar."
Antik şehrin milattan sonraları 365'te 7,5 şiddetinde şişman deprem yaşadığını aktaran Söğüt, hareket zımnında sert baş döndürücü binanın gine yıkıldığını kaydetti.
Kentin, meydana getirilen yardımların da desteğiyle baştan ayağa kaldırıldığını tamlayan Söğüt, "Bu dönemdeki en şişman yardımlardan birtanesini Stratonikeialı Maksimus yaptı. Bunların yazıtları var. Daha sonraları milattan sonraları 11. yüzyılda gene şişman birlikte deprem oldu. Bunun dört dörtlük zamanı bilemiyoruz. Kentin toplamda minimum 5 şişman deprem geçirdiğini biliyoruz." ifadelerini kullandı.
