Tüm hastalıklarda bulunduğu kabilinden dünkü doğan bebeklerde de giderek ortaya çıkabilecek hastalıklarla ilişik er tanıma ehemmiyet sunma ediyor.
Özellikle cerebral palsy (serabral palsi), multipl skleroz (MS) kabilinden rahatsızlıkların oldukça er tespiti hastalığın otama etabını kolaylaştırdığı kabilinden şahısların sahn standardını de artırıyor. Bu evrede OMÜ'lü öğretim üyesi Sema Gül Türk, dünkü doğan bebeklerde nörolojik sebeplerden meydana gelen yahut fiziki namına mevcut esenlik sorununu tespit edebilecek nezdinde sentetik zeka projesi oluşturdu. Projenin içeriğini ise nezdinde telefon uygulaması oluşturuyor. Yeni doğan evlat 8. ve 13. haftalara ulaştığında aileleri çeşidinden 3 dakikalık videosu uygulamaya yüklenecek. Yapay zeka bebeğin hareketlerini çözümleme ederek 13. hafta böylecene nezdinde ifade hazırlayacak. Bu ifade ise etibba ve fizyoterapistlere gönderilecek. Bu sayede er kişileştirme sahn kurtaracak. Proje başkaca ISIF 2021'de "Yeni Doğan Bebeklerde Beyin Felci Tespit Sistemi" anlı şanlı patentiyle “en güzel buluş” kalburüstü madalya ödülünü kazandı.
Yapay zekanın şu anki geldiği en akıbet nokta
Yapılan çalışmalarla ilişik bilgelik verici Öğr. Gör. Sema Gül Türk, "Bu şirketimizle baş başa yaptığımız çalışmalarla dünkü doğanların akım analizini hazırlamaya başladık. 2020 yılının Şubat ayından yaptığımız bu çalışmalara akıbet vaziyetini vermekteyiz. Hem telefon uygulamalarıyla bununla ortak klinikte yaptığımız çalışmalarla esasta sentetik zekanın şu anki geldiği en akıbet noktaya yetik durumdayız. Bizler F1 muvaffakiyet oranını yüzdelik 92 ile sağlamış nezdinde sentetik zeka sistemi kurduk. Test etabını gerçekleştiriyoruz. Hem geçerlilik bununla ortak güvenirlilik anlamında ilmî namına kanıtlayacağız çalışmalarımızı türlü dergilere ilettik. İletmeye de bitmeme edeceğiz. Burada en ehemmiyetli misyonumuz dünkü doğan derin ihtimam ünitesine girmiş yahut girmemiş riskli namına tanımlanmış nice bebeğin akım analizinin en er çağda yapılmasını sağlayarak er çağda tanıma ve rehabilitasyona ulaşmalarını sağlayacak işaretçileri tanımlamak. Hekimlerimize bunları ileterek evlat fizyoterapistlerimizle nezdinde an geçmiş çalışmalarımızın başlamasını sağlamak. Bir bebeğin yaşamını en er çağda ne denli güzel nezdinde biçimde etkileyebilirsek, er müdahaleye ulaştırabilirsek o evlat dört başı mamur ömür standardını yaşamını müspet yönde üste azami performansla gerçekleştirebiliyor. 12 salname klinik deneyimim bana bunu gösterdi. Erken müdahaleye kavuşmuş bebeklerle kavuşamamış bebekler ortada aşırı iri farklar doğuyor. Tabii, burada klinik farkları gözetiyoruz. Aynı klinik tiplerde olup bire nezdinde yönden müteessir bebeklerin er engelleme ile ne denli yaşamının değiştiğini gözlemleyebiliyoruz. Telefonunuz da nezdinde ‘Ada' uygulaması var. Bu uygulamanın İOS ve Android yönden onayını aldık. Çalışmalarımızı bitirdik. ‘Ada' uygulaması indirildiğinde telefona bebeğin adın soyadı, müteaddit haftalık doğduğu, mevlit tarihi, muhtemel mevlit zamanı ve kilosu giriliyor. Uygulama kendinden hesaplama yaparak şu anda bebeğin revize müteaddit haftalık bulunduğunu bilebiliyor. Aileler 8'nci haftadan itibaren 22'nci haftaya denli hareketlerini çözümleme edebileceğimiz biçimde bebeklerinin videolarını bu uygulamaya yükleyebiliyorlar. Burada editör türlü istediğimiz koşullar var. Bu koşullar aha bebeğin dibine ne serilmesi gerektiği nite akım yapılacağı, nite yattığı ile ilgilidir. Ben bunları gerçekleştirdim dedikten sonraları bebeğin 3 dakikalık videosunu çekiyor aile. Biz de korku sistemden sentetik zekaya dökerek oradan hareketin analizini yapıyoruz ve hekimine tutanağı iletiyor" dedi.
"Erken tanıma alıp evlatların sahn standardını artırmayı amaçlamaktayız"
Proje kendince bilgelik verici şirket içinde fizyoterapist namına etkin Ceren Arığ, "Serabral palsi hastalarında şimdi zaten esenlik dalında sayabileceğimiz dört başı mamur rahatsızlıkların er teşhisi bizim düşüncesince aşırı önemlidir. Literatüre baktığımızda er tanının 18 ile 24 ay ortada tanıma aldığını görüyoruz. Bizim istediğimiz esasta aşırı şimdi er çağda evlatların tanıma almasıyla bu arada fizyoterapi, ergoterapi yada anahtar görüşme terapisiyle esasta bu evlatların ömür standardını artırmaktır. Proje bu biçimde ortaya çıktı. Sema Gül Türk'ün öncülüğünde süregelen ve onun müessis bulunduğu bu Adapha Yapay Zeka firması içinde kılıç küçüklere er tanının tespitini sağlayıcı nezdinde dizge geliştirdik. Bu sistemde ayrıntılar alıcı sistemi ile bu arada ön tanıma alması, hekim ve fizyoterapisttin bu ön tanıma ile bu arada otama programına er başlaması hedeflendi. Bununla ilgili nezdinde derinti başarımız oldu. Umarız ki şimdi nice bebeğe dokunuruz. Pandemi koşullarından çevre hastaneye başvurmakta zorluk çeken ve takip edeni sağlanamayan bebekler bu uygulama üstünden takip edeni yapılacak. Yaklaşık 6 ay sonraları izinler alındığında sektöre sürülecek. Bu uygulama ile bu arada evlatların er tanıma alıp evlatların sahn standardını artırmayı amaçlamaktayız" diyerek konuştu.
"Yapay zeka ile çözümleme ederek ön kişileştirme sağlıyoruz"
Şirketin Elektrik Elektronik Mühendisi Tutku Nur Atasoy ise, “2021 senesinde İstanbul Uluslararası Buluş Fuarı'nda (ISIF) dünkü doğan bebeklerde bellek felci tespit sistemi ile en güzel icat kalburüstü madalya ödülünü kazandık. 2020 senesinde TÜBİTAK-1 desteğiyle Sema Gül Türk hocamız Adapha şirketini kurdu. Daha sonraları gene 2020 yılı içinde ferişte yatırımcılardan nezdinde envestisman desteği kazandık. Bu envestisman yardımı ile baş başa şirketimizin kadrosu ve yapısı da değişti. TÜBİTAK desteğinden sonraları KOSGEB'le şu an projemize bitmeme ediyoruz. Projemizde dünkü doğan bebeklerin 8 ve 13 haftaları ortada ailelerinde videoları istiyoruz. Bu videoları bizim geliştirdiğimiz uygulama hesabına aileler yükleyebiliyorlar. Her hafta 3 dakikalık nezdinde videoteyp yüklemelerini istiyoruz. Bu videoları sentetik zeka ile işleyerek bebekte nezdinde anormallik olup olmadığını tespit edebiliyoruz. 13. hafta böylecene nezdinde ifade oluşturarak bu rapor, fizyoterapistlere ve doktorlara gönderilerek bebekte serabral palsi olup bulunmadığı araştırılabiliyor" biçiminde konuştu.
Uygulamanın 6 ay içinde faaliyete geçmesi bekleniyor.
Furkan Abrek Ünal
