Kayseri
Türkiye'nin ehemmiyetli sulak alanları ortada toprak alan, muhacir kuşların yol uğrağı noktası Sultan Sazlığı'ndaki Yay Gölü'nde kuraklığın tesiri ilkgüz ayında da iri seviyede hissediliyor.
Develi Ovası'nın ortasında, kısaca 94 kilometrekarelik birlikte düzlük kaplayan, suları tuzlu bulunan Yay Gölü, susama artışı dolayısıyla yazları kurudu.
Eylül kocaoğlan itibarı ile yağmur olması yerinde yeniden su tutması muhtemel gölde kuraklık tesirini sürdürüyor.
Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Filiz Dadaşer Çelik, AA muhabirine, sulak yerlerin hidrolojik anlamda devim bilimi sistemler olduğunu, buralarda hem suyun kütlesinin aynı zamanda su düzeyinin sene içre alışılagelen kendisine değiş gösterebildiğini söyledi.
Sultan Sazlığı'nda 1980'li senelerden itibaren hidrolojik değişimlerin bolca izlendiğini özetleyen Çelik, şu şekilde konuştu:
"1980'li yıllara genişliğinde Sultan Sazlığı'nın anne su kaynağını yağışlar, satıh akışları ve toprak altı akışları oluşturuyordu. Tarımsal faaliyetlerdeki ve sulamadaki artışla bu arada hem satıh sularında aynı zamanda toprak altı sularında şu demek oluyor ki Sultan Sazlığı'na vasıl suların miktarında değişimler olmaya başladı. Sulamanın artışıyla gerçekleşen bu değişiklikleri akıbet 40 senedir orada izleyebiliyoruz. Genel kendisine girdilerde şu demek oluyor ki yağış, toprak altı suyu akışında ve satıh akışında meydana mevrut azalma, sulak alanları aşırı alıngan bir hale getirmiş durumda. İki ehemmiyetli girdideki eksiklik, bu kere de sistemlerin yağışa bulunan bağımlılığını artırmış durumda. "
"Havzada totaliter su yönetimi gerçekleştirilmeli"
Meteoroloji Genel Müdürlüğünün açıklamalarına uyarınca normalden değişik birlikte sene yaşandığına dikkati çekici Çelik, başta bahar yağışlarında İç Anadolu Bölgesi'nde yüzdelik 25'e vasıl eksilme yaşandığını dile getirdi.
Sıcaklıkların da saat normallerinin üzerinde seyrettiğini tabir fail Çelik, "İç Anadolu Bölgesi'ndeki kâffesi sulak alanlarımız ve Sultan Sazlığı hassasiyetinden ötürü bu hale aksi cevap veriyor." sanarak konuştu.
Çelik, ağustos ayının bu semt düşüncesince suların en aşırı çekilmiş olduğu fasıl olduğunu, bölümsel kurumalar yaşanabildiğini fakat ağız ağıza kurumanın iklimsel anlamda aksi birlikte hali gösterdiğini belirtti.
Sultan Sazlığı'nda2000-2003 devrinde benzeşim birlikte boyut yaşandığını, o çağda de Yay Gölü'nün ağız ağıza kuruduğunu özetleyen Çelik, şunları kaydetti:
"İklimsel olayların bu genişliğinde duygun bir hale gelmesinde sazlığı besleyici öteki kaynakların azalmasının iri tesiri var. İklim değişikliği birlikte gerçek. Kısa vadede bu hakikatı hâllenmek düşüncesince yapabileceğimiz birlikte nesne yok. Küresel modellerle hazırlanmış hava projeksiyonları var. Bunların çıktılarına baktığımız devir birtakımı senaryolara göre, bu asrın sonuna genişliğinde sıcaklığın 2 santigrat aşama artacağı söyleniyor. Daha aksi senaryolara uyarınca susama artışları 5 santigrat dereceye genişliğinde ulaşacak. Yağışlarda da yüzdelik 15-30 ortada değişimler olabildiği tabir ediliyor. Yani bu değişimler maatteessüf bitmeme edecek."
İklim değişikliğine bundan sonra ahenk sağlanması icap ettiğini dile getiren Çelik, "yum iletmek düşüncesince yapılacak en ehemmiyetli şey, mıntıka ölçeğinde elan totaliter birlikte yaklaşımla su yönetimini gerçekleştirmemiz lazım. Suyu tarımda, evsel ihtiyaçlarımızda, sınai gayeli kullanıyoruz. Çoğu devir planlamalarımızda ekosistemlerin su ihtiyacını boşlama ediyoruz. Sultan Sazlığı üzere ehemmiyetli ekosistemlerin bulunmayan olmaması, art dönüşü sıfır birlikte yola girmemek düşüncesince sulak yerlerin su gereksinimlerini da planlama faaliyetlerine karışma etmemiz gerekiyor." dedi.
Çelik, güzün yağışların başlamasıyla bu yerlerin yeniden su tutacağını, april ayında azami seviyeye ulaşacağını fakat aksi hava şartları sürerse sulak yerlerin art dönüşü sıfır vaziyetlere sürüklenebileceğini laflarına ekledi.
